Wiele osób nie wyobraża sobie dnia bez wypicia kawy. Ten napój zawojował cały świat i jest dostępny praktycznie w każdym jego zakątku. Skąd pochodzi kawa? Gdzie po raz pierwszy została wynaleziona? Jaka jest historia kawy? Te pytania zadają sobie kawosze, którzy stracili głowę dla tego napoju.
Historia kawy to jedna wielka niewiadoma. Powstało wiele hipotez i legend, które mówią o tym, w jaki sposób człowiek odkrył, że to małe, niepozorne ziarenko kryje w sobie taką moc. Poznaj kilka z nich!
Historia kawy – skąd pochodzi kawa?
Istnieje wiele legend o kawie i o tym, jak odkryto jej pobudzające działanie. Jedna z najstarszych opowiada o młodym pasterzu z Etiopii, który około 850 r., zauważył, że jego kozy po zjedzeniu pewnej odmiany jagód są szczególnie ożywione. Kozy były tak pobudzone, że nie mogły zasnąć w nocy. Pasterz Kaldi jest według legend pierwszą osobą, która odkryła potencjał kawowych ziaren. Pasterz doniósł o swoich odkryciach przeorowi miejscowego klasztoru, który przygotował napój na bazie tych owoców i stwierdził, że po wypiciu płynu może bez problemu czuwać podczas długich godzin w czasie wieczornych modlitw. Opat podzielił się swoim odkryciem z innymi mnichami z klasztoru, a wiedza o energetyzujących jagodach rozprzestrzeniła się.
Sprawdź także: Czy kawa jest zdrowa? Wpływ kawy na zdrowie
Do dzisiaj to właśnie Etiopia uważana jest za kolebkę kawy. Gdy wieści przeniosły się na Wschód, a kawa dotarła do Półwyspu Arabskiego, rozpoczęła się podróż, która spopularyzowała kawę na całym świecie.
Uprawa i handel kawą na Półwyspie Arabskim
Z Etiopii ziarna kawy trafiły przez Morze Czerwone na Półwysep Arabski. Tutaj w Jemenie w połowie XV w. rozpoczęto jej uprawę i zaczęto nią handlować. Mokka, portowe miasto w Jemenie, pozostawało aż do 1720 roku centrum światowego handlu kawą. Właśnie od nazwy portu, skąd sprowadzano ziarna o czekoladowym smaku i zapachu, pochodzi nazwa mokka. Był to ogromnie drogi rarytas, na który mogli sobie pozwolić tylko najbogatsi. Cały świat muzułmański, stroniący od alkoholu, pokochał nowy, czarny napój. Jego obecna nazwa pochodzi od arabskiego słowa qahwah, co oznacza wino, natomiast Turcy używali nazwy kahweh. To właśnie ze wzglęgu na fakt, że religia muzułmańska zabrania spożywania alkoholu, kawa stała się nowym winem islamu.
Kawa spożywana była nie tylko w domach, ale także w wielu publicznych kawiarniach – zwanych qahveh khaneh – które zaczęły pojawiać się w miastach na Bliskim Wschodzie. Popularność kawiarni była ogromna, a ludzie odwiedzali je, aby przebywać w swoim towarzystwie i cieszyć się wybornym aromatem i smakiem kawy. Bywalcy nie tylko pili kawę i prowadzili rozmowy, ale także słuchali muzyki, obserwowali wykonawców, grali w szachy i byli na bieżąco z wiadomościami. Kawiarnie szybko stały się ważnym ośrodkiem wymiany informacji. Zaczęto określać je mianem szkół mądrości. Dzięki tysiącom pielgrzymów, którzy każdego roku odwiedzają święte miasto Mekka z całego świata, wiedza o winie Arabii zaczęła się rozprzestrzeniać.
Historia kawy w Europie
Początkowo Arabowie nie chcieli dzielić się sekretem nowego napoju. Eksport kawy był surowo zakazany. Wszystko zmieniło się jednak na początku XVII w., kiedy kilku kupców z Holandii przemyciło ziarna kawy do Europy. Owoce kawy były hodowane w szklarniach i oranżeriach, aż do momentu, gdy mocarstwa kolonialne zaczęły je sadzić i uprawiać na wyspie Jawa, w Kolumbii i w Kenii. Niektórzy ludzie zareagowali na ten nowy napój z podejrzliwością, a nawet strachem, nazywając go gorzkim wynalazkiem szatana. Miejscowe duchowieństwo potępiło kawę, która przybyła do Wenecji w 1615 roku. Kontrowersje były tak wielkie, że poproszono papieża Klemensa VIII o interwencję. Duchowny postanowił sam skosztować tego napoju przed wydaniem decyzji. Uznał go za tak smaczny, że kawa zyskała papieską aprobatę i błogosławieństwo.
Mimo tych kontrowersji, kawiarnie szybko stawały się ośrodkami aktywności społecznej w największych miastach: Anglii, Austrii, Francji, Niemczech i Holandii. W Anglii powstały tzw. Penny Universities (pensowe uniwersytety). Były to pierwsze kawiarnie, które otwierano w Londynie w XVII w. Ludzie płacili pensa za wejście, a w środku mieli dostęp do kawy, towarzystwa innych osób, gazet, biuletynów oraz najnowszych wiadomości i plotek. Ponieważ wejście kosztowało tylko grosza, Penny Universities przyciągały grupę ludzi ze wszystkich klas społecznych i ekonomicznych. Powstawało wyjątkowe środowisko do dzielenia się pomysłami i do rozmów.
Sprawdź także: Jak przechowywać kawę? 5 prostych zasad przechowywania kawy
W połowie XVII wieku w Londynie było ponad 300 kawiarni, z których wiele przyciągało kupców, spedytorów, maklerów i artystów. Z tych wyspecjalizowanych kawiarni wyrosło wiele firm. Przykładowo marka Lloyd's of London powstała w kawiarni Edwarda Lloyda.
Historia kawy w Polsce
Jednym z pierwszych amatorów kawy w Polsce był król Jan III Sobieski. Legenda głosi, że Jerzy Franciszek Kulczycki – tłumacz języka tureckiego, dyplomata i żołnierz Jana Sobieskiego – uratował setki wielkich worków pełnych ziaren kawy podczas oblężenia Wiednia w 1683 roku. Początkowo ziarna kawy kupowano od heretyków w Turcji i sprowadzano do Polski. Napój nie wzbudzał zaufania Polaków. Niektórzy twierdzili nawet, że kawa to napój diabelski, czego potwierdzeniem miała być jej ciemna barwa. Poza tym pojawiło się pytanie, czy kawę, podobnie jak czekoladę, można spożywać w Wielkim Poście.
Jerzy Franciszek Kulczycki był nie tylko jedną z pierwszych osób, która otworzyła kawiarnię w Wiedniu, ale podobno pierwszą osobą, która wymyśliła dodawanie mleka do kawy.
Pierwsza polska monografia o kawie została wydana w XVIII wieku. Jej autor Tadeusz Krusiński, jezuita, orientalista i naukowiec światowej sławy, miłośnik kawy z mirrą, przez wiele lat był misjonarzem. Swoje obserwacje na temat tureckich zwyczajów kawowych umieścił w zapomnianej już książce pt. Właściwy sposób spożywania tureckiej kawy. Książkę wydał w Warszawie kolejny miłośnik kawy – Józef Minasowicz. Publikacja skierowana była nie tylko do czytelników lubiących kawę, ale także do osób, które do tej pory zaczynały dzień od zupy piwnej. Głos Krusińskiego w debacie o miejscu kawy na polskich stołach był niezwykle ważny, ponieważ przeciwników napoju było wówczas niemało. Tradycjonaliści bali się nowych zwyczajów. Wystarczy wspomnieć Adama Naruszewicza, który potępił bywalców kawiarni.
Sprawdź także: Kawa po wiedeńsku
Historia kawy w Ameryce
Kawę do Ameryki sprowadził kapitan John Smith, współzałożyciel stanu Wirginia. Po raz pierwszy podzielił się nią z innymi osadnikami z Jamestown w 1607 roku. Miało to miejsce po tym, jak dowiedział się o ziarnach kawy podczas swoich podróży do Turcji. Co ciekawe, kawa nie zyskała popularności od razu. Amerykanie byli bardzo przyzwyczajeni do picia herbaty, mocnego cydru i piwa.
Kolejna wczesna wzmianka o kawie pojawiła się w 1668 roku w Nowym Jorku, kiedy napój został przygotowany z palonych ziaren kawy oraz doprawiony miodem i cynamonem. W połowie XVIII wieku tawerny często pełniły rolę kawiarni, ale kawa była uważana za napój dla zamożnych. Prym wciąż wiodła herbata. Mimo tego w XVII i XVIII wieku w całym Bostonie zaczęły pojawiać się kawiarnie, a trend ten wkrótce rozprzestrzenił się na inne stany.
16 grudnia 1773 r. grupa kupców i rzemieślników, założona w celu protestu przeciwko brytyjskim podatkom, przebrała się za rdzennych Amerykanów, a następnie weszła na pokład zadokowanych statków i wyrzuciła 342 skrzynie z herbatą (wartość tego ładunku w dzisiejszych czasach wynosi około miliona dolarów). Był to wyraz buntu przeciwko wysokim podatkom, jakie nakładano na herbatę.
Znana jako The Boston Tea Party ekscentryczna rewolta przypieczętowała los kawy w Ameryce. Picie herbaty stało się aktem niepatriotycznym. Wielka Brytania była teraz krajem pijących herbatę, a Ameryka pijącym kawę.
Kawa ziarnista dobrej jakości – jaką wybrać?
Dokonując wyboru kawy, musimy pamiętać, aby była ona jak najlepszej jakości. Tylko ziarna premium pozwolą Ci cieszyć się pełnią smaku i aromatu. Warto także wybierać mieszanki od sprawdzonych producentów. Tylko wtedy mamy pewność, że efekt końcowy, jaki otrzymamy w filiżance, będzie satysfakcjonujący.
COFFEED kawa ziarnista Specialty Brazylia Monte Carmelo Espresso 1 kg
Kawa Monte Carmelo świetnie sprawdzi się w ekspresach kolbowych i automatycznych. Dzięki ciemnemu paleniu będzie doskonałą bazą do Espresso i kaw wykonanych z jego dodatkiem. W smaku mieszanki wyczujemy czekoladę deserową, toffi i suszone owoce. Doskonały wybór dla wszystkich miłośników mocnej, esencjonalnej kawy.
HAYB Speciality Coffee kawa ziarnista Yellow Espresso Blend 1 kg
Mieszanka to 100% Arabika, której ziarna pochodzą w 50% z Brazylii (Cerrado) i w 50% z Gwatemali (Huehuetenango). Kawa jest dedykowana do ciśnieniowych metod parzenia i dobrze sprawdzi się w ekspresach kolbowych. Jej nuty smakowe zawierają aromaty orzechów, śliwki i czekolady.
LaCava Gran Lattina kawa ziarnista 250 g
Kawa ziarnista, która doskonale sprawdzi się zarówno w kawach mlecznych, jak i podczas przygotowania ciężkiego Espresso. Fikuśna, ale z dużą zawartością (75%) Arabiki, świetnie pasuje do ekspresów ciśnieniowych. Jest podziwiana przez miłośników kawy uniwersalnej. Ziarna wyróżniają się aromatem: karmelu, masła orzechowego, migdałów i czekolady.
LaCava Dolce Crema kawa ziarnista 250 g
Finezyjna kawa, słodka, esencjonalna i kremowa. Jej niezapomniany bukiet smakowy pozostanie z Tobą na długo. Dzięki ciekawej kompozycji, filiżanka napoju kawowego niesie w sobie połączenie owocowości z wytrawnością. To w 90% Arabika.
